هر چی درباره قیمت نخودچی کشمش بدونید راحت تر میتونی سود خودتون رو بالا ببرید.
چسبندگی سطح نخودچی کشمش عمده، قاتل سود
یه بار یه ترکیب گرفتم از یه تولیدکننده‌ی آشنا از قوچان، ظاهرش به‌به و چه‌چه، وقتی ریختم تو کیسه ۲۰ کیلویی و یه روز تو انبار موند، به‌هم چسبیده بود مثل آدامس زیر میز مدرسه.
کشمشاش یه کم شیره داشتن. نه اون‌قدری که به چشم بیاد، نه اون‌قدری که بخوای بگی خراب شده، ولی دقیقاً اون‌قدری که بتونه همه نخودچیا رو بچسبونه به هم. کیسه رو وقتی خواستم خالی کنم، یه تیکه بزرگ و چسبنده اومد بیرون! اصلاً پخش نشد، یه جور لَخت اومد تو سینی، انگار بتن ریختی.
این چسبندگی کشمش چیزیه که خیلیا اهمیت نمی‌دن بهش. ولی اگه عمده‌کار باشی، یا کار بسته‌بندی و صادرات بکنی، می‌دونی که همین یه نکته‌ی ریز می‌تونه کل سودتو بخوره. چون چی؟ چون وقتی کشمش چسبنده‌ست، اولاً تو جابه‌جایی خراب می‌شه، نخودچی می‌ترکه، رنگ کشمش می‌ماله به نخودچی، ترکیب ظاهری داغون می‌شه. بعدشم؟ مشتری می‌گه اینا که فله‌ای خرابن، قیمت باید بیاد پایین. حتی اگه کیفیت اصلی کشمش خوب باشه، چسبندگی یعنی افت ظاهر، افت فروش.
الان تو بازار، قیمت نخودچی کشمش عمده بین ۹۲ تا ۱۳۰ هزار تومنه، بسته به کیفیت. حالا فقط یه‌ذره شیره‌ی سطحی می‌تونه ترکیب ۱۰۴ تومنی رو بیاره روی ۹۰. یعنی چی؟ یعنی رو هر کیلو حداقل ۱۴ هزار تومن ضرر. حساب کن تو بار یه‌تُنی، یعنی ۱۴ میلیون تومن پَرید!
این شیره معمولاً از کشمشای نیم‌خشک یا اونی که تو خشک‌کن سنتی دیرتر بیرون کشیدن، درمیاد. تو مشهد و نیشابور زیاد دیده می‌شه. حالا بعضیا میان با زرنگی می‌گن: “آقا این کشمش عسلیه، شیرینه، طبیعیه” ولی ما که کارمون پخته، می‌دونیم شیرینی با چسبندگی فرق داره.
کشمش خوب باید خشکی سطح داشته باشه، دونه دونه بیفته، نه اینکه انگار چسب حرارتی مالیدن روش.
یه بار یکی از بچه‌های تهران گفت کشمشاش رو گذاشته بود تو سردخونه، دو هفته بعد که کشید بیرون، شیره پس داده بودن چون تهویه خوب نبوده. یعنی حتی نگهداری هم اگه درست نباشه، کشمشو می‌بره به سمت چسبندگی. اینجاست که باید حواست به انبار و رطوبت و دمای محیط باشه، حتی اگه جنست عالی باشه.
از من به شما نصیحت، اگه سود نخودچی کشمش برات مهمه، حواست فقط به قیمت خرید نباشه.
به ظاهر تمیز و رنگ هم دل نبند. کشمشو لمس کن. یه مشت بگیر، با کف دست فشار بده، اگه به هم چسبید یا حالت خمیری داشت، بی‌خیال اون بار شو. چون سودتو می‌خوره، بی‌صدا، بی‌بو، بی‌ردپا… درست مثل یه قاتل حرفه‌ای.
خاکه زیر الک؛ ترفند بالا بردن قیمت نخودچی کشمش
یه چیزی هست تو بار نخودچی کشمش که اگه نبینی، سرت کلاه رفته؛ نه با تقلب، با زرنگی! اسمش خاکه‌ست…
همون پودر و خرده‌ریزای ته بار. حالا اگه الک کرده باشن و زیر الک صفر و بی‌نویز باشه، تازه این می‌شه برگ برنده‌ی فروشنده واسه گرون فروختن ترکیب.
یعنی چی؟ یعنی همون مقدار بار، ولی وزن مفیدش بیشتره.
فرض کن یه بار ۵۰۰ کیلویی کشمش نخودچی گرفتی، به‌ظاهر ترکیب همون ترکیبه، ولی وقتی میری سراغ مصرف یا بسته‌بندی، می‌بینی یه کیسه‌اش تهش پره خاکه‌ست.
این یعنی چی؟ یعنی اون خاکه خورده از وزن اصلی، اما فایده‌ای برای بسته‌بندی و فروش نداره. الانم که خریدارا ریزبین شدن. یه بار خاکه‌دار رو پس می‌زنن یا یه‌راست می‌فرستن کارگاه واسه “آسیاب خاکه”.
الان مثلاً نخودچی کشمش ممتاز صادراتی، اگه زیر الکش صفر باشه، راحت کیلویی تا ۱۰ هزار تومن بیشتر فروخته می‌شه.
یعنی یه بار ۱ تنی، فقط با نداشتن خاکه، ۱۰ میلیون تومن بالاتر قیمت می‌خوره. بدون اینکه ذره‌ای کیفیت ظاهری تغییر کنه.
چون خاکه هیچ کاربردی تو سلفون ۳۵ گرمی یا پک صادراتی نداره. فقط آشغال اضافه‌ست که موقع بسته‌بندی دردسر درست می‌کنه.
اصطلاحی که تو بازار جا افتاده واسه این خاکه، “بار کثیف”ه. مثلاً می‌گن «این بار کشمش نخودچیش خیلی کثیفه، پاک نکرده فرستادن». الان تو کاشمر، اکثر کارگاه‌های تمیزکار، یه الک لرزشی دارن که کشمش و نخودچی رو از زیرش رد می‌کنن، خاکه رو می‌گیرن، بعد بارو می‌دن بیرون.
اینم یه هزینه داره ولی فروشنده زرنگ می‌دونه که ارزش داره، چون می‌تونه بارو تو بازار تهران، کیلویی ۸۸ تا ۹۰ بده، در حالی که همون ترکیب خاکه‌دارو به زور می‌برن رو ۷۵ هزار تومن.
خلاصه همیشه میگیم «هرچی خاکه کمتر، حاشیه سود بالاتر!» چون اون خاکه موقع بسته‌بندی می‌ره زیر پرس، یا می‌مونه کف سینی. مشتری هم وقتی پک رو باز می‌کنه، می‌بینه ته بسته پره خاکه‌ست، فکر می‌کنه بار کهنه‌ست یا تاریخ گذشته‌ست.
این تکنیک کمتر راجع بهش صحبت می‌شه چون قانونی نیست ولی غیر‌اخلاقی هم نیست. فقط یه بازی حرفه‌ایه. مثل کسی که با لباس اتو کشیده می‌ره مصاحبه، نه دروغ گفته، نه گول زده، فقط بهتر عرضه کرده خودش رو.
پس دقت کن اگه فروشنده‌ای خاکه بار رو گرفته باشه، حقشه گرون‌تر بفروشه، چون هم زحمت کشیده، هم بارِ بی‌هدررفت تحویل می‌ده.
ولی اگه خریدار باشی، حواست باشه که ممکنه دو تا بار دقیقاً هم‌رنگ و هم‌اندازه باشن، اما یکی‌شون زیر الک پر باشه، یکی‌شون صاف و بی‌زائده. و این فرق می‌تونه تو سود نهایی کیلویی ۱۰ تا ۱۲ هزار تومن باشه. پس زیر الک رو نگاه کن، حتی اگه سر و ته بار برق بزنه.
افت قیمت نخودچی کشمش با آفت زدگی پنهان
آفت زدگی پنهان؟ آره، یه درد بی‌صداست. نه بوی بد داره، نه ظاهر داغون. دقیقاً همون‌جاست که ضربه‌ش کاری‌تره. بارو می‌بینی، ظاهرش تمیزه، نخودچیا زرد و چاق، کشمشا سبز و خوشرنگ. ولی وقتی یکی از کشمشا رو با ناخن دو نصف می‌کنی، وسطش خالیه، یا یه لارو خشکیده چسبیده ته دونه. همینه که می‌گم، این آفت‌زدگی مرئی نیست، ولی کاریه!
تو یه بار ۷۰۰ کیلویی که هفته پیش خودم تست زدم، از هر ۱۰۰ دونه، ۷ تا کشمش آفت‌خورده دراومد.
یعنی هفت درصد بار آلوده‌ست، بدون اینکه به چشم بیاد. خریدار عادی می‌زنه زیر بار وقتی بفهمه. فروشنده هم اگه زرنگ باشه، قبل از اینکه بارو بده دست مشتری، خودش تست می‌زنه و با صداقت می‌گه: «آقا، بار تمیزه، ولی تضمینی نیست ۱۰۰ درصد بی‌آفته باشه». ولی بعضیا پنهون می‌کنن.
اینا معمولاً کشمش‌هایی‌ان که تو انبارای نم‌دار، یا با پوشش نامناسب نگهداری شدن. مخصوصاً اگه کیسه‌ی پارچه‌ای بوده باشه و تهویه کم. تو مناطق مرطوب‌تر مثل اطراف بجنورد، این مدل کشمشا بیشتر گیر میاد. کشمش خوب باید سفت باشه، وسطش پر، نه سبک و توخالی. اگه وزنش غیرطبیعیه و زیاد خشکه، شک کن.
یه بار از نیشابور بار گرفتم، قشنگ برق می‌زد. مشتریم تو رشت بود، بارو برد اون‌جا، دو روز بعد زنگ زد گفت: «از تو پک دونه‌ای که باز کردم، یه‌چیزی دراومد که زنده نبود، ولی قطعاً قبلاً زنده بوده!» همون شد که برگشت خورد، بار خوابید، دو هفته ضرر.
قیمت بار با آفت‌زدگی پنهان به‌محض اینکه مشخص شه، حداقل ۱۵ تا ۲۰ درصد می‌ریزه. مثلاً اگه بار ۸۵ تومنی باشه، همون لحظه می‌رسه به ۶۸ تا ۷۰، حتی پایین‌تر. چرا؟ چون خریدار عمده، نه فقط بارو برای خوردن، بلکه برای بسته‌بندی می‌خواد. نمی‌تونه ریسک بده مشتری نهایی به‌اشکال بخوره.
تو بازار اصطلاحی داریم به اسم “بار برگشتی”. یعنی بار خوب نیست، ولی ظاهرش لو نمی‌ده.
این بارا معمولاً تو بنگاه‌های مشهد، تهران یا تبریز از دست فروشنده درمی‌ره. بعضیا هم میان باهاش میکس می‌کنن؛ یعنی ۲۰ درصد بار تمیز با ۸۰ درصد بار نیمه‌خراب. خریدار غیردقیق هم می‌ره زیر بار.
نکته‌ی کلیدی: تست نقطه‌ای.
یعنی وسط بارو با قاشق دربیار، ۲۰–۳۰ تا کشمش باز کن، یه مشت نخودچی هم امتحان کن. اگه حتی یه مورد مشکوک دیدی، معامله رو یا مشروط کن، یا ریسک ضررشو بپذیر. این آفت‌زدگی مثل پوسیدگی دندونه؛ اولش دیده نمی‌شه، ولی اگه بمونه، کل سودتو می‌جوه
