در این مقاله نکاتی را درباره کیفیت و بازار کشمش سبز آفتابی گفته می شود که قطعا مورد نیاز هر کسی در این حوزه فاعالیت دارد قرار می گیرد.
تغییرات کیفیت کشمش سبز آفتابی کاشمر در بهار ۱۴۰۴
والا بخوای واقعیت رو بدونی، کیفیت کشمش آفتابی امسال واقعاً یه سروگردن از پارسال بهتره. سال گذشته، یعنی بهار ۱۴۰۳، یه‌سری مشکلات هوا داشتیم. تو زمستونش بارندگی کم بود، فروردین هم باد گرم زد و بعضی از خوشه‌ها چروک افتاده بودن.
اما امسال، زمستون ۱۴۰۳ خیلی بهتر بود، نه سرمازدگی شدید داشتیم، نه بارندگی عجیب‌غریب. خلاصه شرایط آب‌وهوایی کاملاً ایده‌آل بود برای رشد و رسیدن خوشه‌های انگور.
باغدارای زیادی خودشون می‌گفتن خوشه‌هایی که امسال چیدن از لحاظ یکنواختی رنگ و اندازه، از سال قبل بهتر بوده. مثلاً آقا مهدی که تو روستای فدافن زمین داره، می‌گفت پارسال فقط ۶۰٪ بارش به‌درد صادرات می‌خورد ولی امسال تا ۸۵٪ کشمش‌هاش درجه‌یک درومده. خودش تو کار بسته‌بندیه، یعنی حرفش بی‌حساب نیست.
یه آماری هم اداره جهاد کشاورزی کاشمر داده که جالبه بدونی: میزان کشمش سبز آفتابی با کیفیت صادراتی امسال نسبت به پارسال حدود ۱۸٪ بیشتر شده.
یعنی کشمش‌هایی که رنگ سبز شفاف دارن، پوستشون چروک نداره و دونه‌هاش یه‌دست کشیده‌ست، الان خیلی راحت‌تر از قبل گیر میاد.
یه نکته دیگه هم که تأثیر داشت، استفاده بیشتر کشاورزا از نایلون و سایه‌بان موقع خشک‌کردن بود. این باعث شد رنگ کشمش خیلی کمتر تغییر کنه و سبز بمونه. چون آفتاب مستقیم اگه زیاد باشه، رنگو زرد می‌کنه، ولی سایه‌بان باعث می‌شه رنگ طبیعی‌تر بمونه. الان اکثر خریدارای تهران و مشهد هم دنبال همین نوع کشمش‌ان.
در کل، می‌تونم بگم سال ۱۴۰۴ برای کشمش‌کارای کاشمر سال خوبی بوده از نظر کیفیت. قیمتش هنوز معلوم نیست چقدر بالا می‌ره، ولی حداقل اینو می‌دونیم که چیزی که امسال برداشت شده، حسابی با کیفیت از آب درومده.
بازار خرید و فروش کشمش آفتابی در کاشمر در سال ۱۴۰۴ چه وضعی داره؟
امسال یه چیزی که خیلی تو بازار کاشمر به چشم میاد، اینه که کشمش آفتابی داره بیشتر و راحت‌تر فروش می‌ره. حالا چرا؟ چون مردم کم‌کم دارن می‌فهمن فرق بین کشمش طبیعی و صنعتی چیه. کشمش آفتابی، همونطور که از اسمش پیداست، فقط با نور آفتاب خشک می‌شه. بدون گوگرد، بدون دستگاه‌های پر سر و صدا، و بدون مواد افزودنی. همین سادگی‌اش باعث شده خیلی از خریدارا دوباره سمتش برگردن.
مثلاً یه مغازه‌دار تو خیابون طالقانی کاشمر، خودش می‌گفت پارسال از هر ده مشتری، فقط سه‌تاش کشمش آفتابی می‌خواستن. امسال برعکس شده. تقریباً ۷۰٪ مردم فقط دنبال کشمش آفتابی‌ان. چرا؟ چون سالمه، راحت هضم می‌شه، و طعمش طبیعی‌تره. دیگه ملت از طعم تند گوگرد خسته شدن. مخصوصاً وقتی یه بچه کوچیک تو خونه دارن یا واسه مهمونی می‌خوان چیزی بخرن، می‌رن سراغ آفتابی.
از نظر قیمت هم کشمش آفتابی بهتر دراومده. چون هزینه‌های تولیدش کمتره. نیاز به دود و دستگاه و محلول و … نداره. فقط زمین، انگور خوب، آفتاب و حوصله می‌خواد. همین باعث شده که قیمت نهایی‌ش معقول‌تر باشه.
تو بازار فروردین ۱۴۰۴، قیمت کشمش سبز آفتابی درجه‌یک بین ۱۸۰ تا ۲۰۵ هزار تومن بوده. در حالی که زردهای گوگردی با همین کیفیت، بعضی وقتا تا ۲۳۰ هزار هم رفتن، ولی فروششون نصف شده.
بیشتر مغازه‌دارا هم می‌گن کشمش آفتابی کمتر برگشتی داره. یعنی مشتری که می‌خره، راضیه. نه شکایت رنگ می‌کنه، نه می‌گه بو می‌ده، نه می‌گه تلخه.
یکی از خریدارای محلی که خودش معلم بازنشسته‌ست، می‌گفت: «ما دیگه کشمش زرد نمی‌گیریم. هم بچه‌هام دوست ندارن، هم معده‌مون اذیت می‌شه.» این یعنی چی؟ یعنی تغییر ذائقه عمومی. مردم دنبال چیز طبیعی‌ان، ساده و سالم.
جالبه بدونی حتی بسته‌بندی‌های خرده‌فروشی هم امسال بیشتر روی کشمش آفتابی تمرکز دارن. بسته‌های ۲۵۰ و ۵۰۰ گرمی با برچسب «بدون مواد افزودنی» خیلی بیشتر از قبل دیده می‌شن. مغازه‌دارا هم می‌گن کشمش آفتابی تو قفسه‌ها نمی‌مونه.
همون روز تموم می‌شه. یکی‌شون می‌گفت هفته‌ای ۲۵ کیلو کشمش آفتابی می‌فروشه، در حالی که سال پیش ته مونده‌هاشو باید حراج می‌کرد.
خلاصه بخوام بگم، کشمش آفتابی دیگه فقط یه گزینه ارزون نیست؛ شده انتخاب اول خیلی از مردم. چه به خاطر سلامت، چه به خاطر طعم، چه به خاطر قیمت. بازارش تو سال ۱۴۰۴، واقعاً حسابی جون گرفته.
چشم‌انداز صادرات کشمش سبز آفتابی کاشمر در سال ۱۴۰۴
از حالا می‌شه حدس زد که سال ۱۴۰۴ یکی از سال‌های طلایی صادرات کشمش سبز آفتابی کاشمر باشه. نه اینکه بخوایم الکی خوشبین باشیم، ولی واقعیت اینه که هم کیفیت محصول بالاتر رفته، هم تقاضا تو بازارهای اطراف ایران داره شکل جدیدی می‌گیره.
مهم‌تر از همه اینکه خیلی از کشاورزای کاشمری و کارخانه‌دارا یاد گرفتن چطور کشمشو طوری آماده کنن که مناسب صادرات باشه: تمیز، یکنواخت، بدون چوب و شن، با بسته‌بندی درست.
اول از همه، بریم سراغ کیفیت. سال قبل بعضی از بارای کشمش سبز، به خاطر آفت و خشکسالی، یکنواختی لازم رو نداشتن. دونه‌ها چروک می‌افتاد یا رنگشون تیره می‌شد.
ولی امسال، یعنی بهار ۱۴۰۴، بارندگی‌های خوب زمستونی و هوای متعادل فروردین باعث شد که کشمش‌هایی تولید بشه که هم رنگشون شفاف‌تره، هم دونه‌ها کشیده‌تر و خوش‌فرم‌تره. یه سورت کن کاشمری می‌گفت: «ما پارسال ۲۰٪ بارو می‌ریختیم دور. امسال به زور ۵٪ دورریز داریم!» این یعنی چی؟ یعنی کشمش‌های درجه‌یک بیشتر شدن و برای صادرات آماده‌ان.
دوم، بحث تقاضای بین‌المللیه. بازار عراق که همیشه بوده، ولی حالا داره حرفه‌ای‌تر می‌خره. یعنی به‌جای اینکه فقط دنبال ارزون بودن باشن، دنبال کیفیت و بسته‌بندی درست هم هستن.
یه تاجر از کربلا سفارش داده بود که فقط کشمش آفتابی بفرستیم، اونم تو بسته‌های ۵۰۰ گرمی و یک کیلویی، با لیبل عربی. می‌گفت مردم اون‌جا از کشمش‌های گوگردی خسته شدن، دنبال چیز سالم‌تر می‌گردن. حالا این یعنی یه فرصت واقعی برای ما.
بازار عمان و امارات هم داره آروم‌آروم کشمش آفتابی ما رو می‌شناسه. مخصوصاً اگه تو کار صادرات باشی، می‌دونی که اونا رو بسته‌بندی خیلی حساسن.
امسال چندتا کارخانه تو کاشمر دستگاه بسته‌بندی اتومات آوردن، که هم سرعت بالا رفته، هم ظاهر محصول خیلی شیک‌تر شده. مثلاً خود کارخانه سالار، برای بار صادراتی، دیگه کشمش فله‌ای نمی‌فرسته. فقط بسته‌های تمیز با لیبل رسمی و بارکد دار. همین جزئیات کوچیکه که باعث می‌شه مشتری خارجی دوباره سفارش بده.
یه مورد دیگه هم قوانین صادراتیه. فعلاً که سخت‌گیری‌ها نسبت به سال قبل کمتر شده. سال ۱۴۰۳ بعضی از بارا به‌خاطر گواهی بهداشت برگشت خوردن یا دیر ترخیص شدن. اما الان، خیلی از صادرکننده‌ها تونستن با جهاد کشاورزی و استاندارد هماهنگ بشن. مدارک آماده‌ست، محصولم آماده‌ست. یعنی فقط کافیه مشتری بیاد و سفارش بده.
در مجموع، امسال برای کشمش سبز آفتابی، اگه زرنگ باشی و کارت درست باشه، می‌تونه یه سال پر از سود باشه. محصولش هست، بازارش هست، فقط باید حرفه‌ای برخورد کرد. کسی که بلد باشه، تو بهار و تابستون ۱۴۰۴ حتماً از صادراتش می‌بره.
